واكاوي مناسبات روس تزاري و بهائيت، ماه عسل در عشق آباد

مشخصات كتاب

مؤلف: رضا اشراقي

بهائيت آن گونه كه هست / مؤسسه جام جم / چاپ اول / 1387

برگرفته از كتاب:

واكاوي مناسبات روس تزاري و بهائيت، ماه عسل در عشق آباد

تشكيل اولين مركز تبليغاتي مهم بهائيها در خاورميانه (با عنوان مشرق الاذكار) در عشق آباد روسيه و تحت حمايت آشكار روسها، يكي از نشانه هاي آشكار بر وجود پيوند ميان دولت تزاري و سران اين فرقه است. به نوشته مجله آهنگ بديع، ارگان بهائيان: «اولين مشرق الاذكاري كه در عالم تأسيس شد مشرق الاذكار عشق آباد بود كه در سال 1902 ميلادي اقدام به بناي آن گرديد و به همت جناب حاج ميرزا محمد تقي افنان وكيل الدوله ساخته شد. نقشه آن را مهندس ولكوف كشيد و مورد عنايت حضرت عبدالبهاء قرار گرفت». [1] . بايد ديد كه چه عواملي باعث شد روسها ميدان را براي تجمع و فعاليت بهائيان در منطقه عشق آباد باز كنند و با وجود حساسيت و مخالفت شديد ملت و دولت ايران، و نيز مسلمانان خود منطقه، به حمايت آشكار از بهائيان بپردازند؟ حل اين معما، در گرو شناخت موقعيت حساس نظامي، سياسي، تجاري عشق آباد، و جايگاه مهم آن در استراتژي امپراتوري تزاري (مبني بر بلع ايران) است. لرد كرزن (نويسنده و سياستمدار مشهور انگليسي) در كتاب خود: ايران و قضيه ايران، از عشق آباد به عنوان «پايتخت نظامي و اداري روس در شمال ايران» ياد كرده [2] و از اهميت سياسي، اقتصادي، سوق الجيشي مهم آن براي روسها پرده برداشته است. [3] ويلهلم ليتن، كنسول آلمان در جنگ جهاني اول در تبريز، تصريح مي كند كه جاده عشق آباد _ قوچان _ مشهد «براي روسها ارزش بسياري داشت». [4] اظهارات اين دو